Zapoczątkowanie działań regionalnych, które doprowadziły do utworzenia Euroregionu Bug, datuje się na 30 kwietnia 1992 r., kiedy to z inicjatywy wojewodów bialskopodlaskiego, chełmskiego i lubelskiego, Prezydenta m. Lublina oraz Ministra Przekształceń Własnościowych i Ministra-Kierownika Centralnego Urzędu Planowania podpisano Porozumienie Regionalne i powołano Konsorcjum Regionalne, zabezpieczające wspólne działania od strony finansowej. Zgodnie z treścią porozumienia głównym jego celem miało być opracowanie i realizacja programu restrukturyzacji i prywatyzacji w regionie.
W dwa miesiące po podpisaniu Porozumienia Regionalnego, 30 czerwca 1992 r. z inicjatywy m.in. województwa chełmskiego, które prowadziło już szeroką współprace z obwodem wołyńskim oraz rozpoczynało kontakty gospodarcze z Białorusią, w Kowlu podpisane zostało Porozumienie miedzy Obwodem Wołyńskim a Komitetem Koordynacyjnym Porozumienia Regionalnego (poszerzonego o województwo tarnobrzeskie). Porozumienie ze strony polskiej podpisał Przewodniczący Komitetu Koordynacyjnego dr Jerzy Drygalski, a ze strony ukraińskiej szef prezydenckiej administracji Obwodu Wołyńskiego – przedstawiciel Prezydenta Ukrainy na Wołyniu Włodzimierz J. Błazeńczuk.
Celem porozumienia było rozwijanie współpracy sąsiedzkiej w zakresie: rozwoju regionalnego, transportu i komunikacji, zaopatrzenia w nośniki energii i wodę, ochrony przyrody i środowiska, przemysłu, wymiany handlowej, rolnictwa i przetwórstwa rolnego, edukacji i badał naukowych, ochrony zdrowia, kultury, sztuki, turystyki i rekreacji oraz wzajemnej pomocy w walce z przestępczością oraz katastrofami i klęskami żywiołowymi.
Współpracy przygranicznej w tym okresie sprzyjały kontakty i normowanie stosunków międzypaństwowych z nowymi państwami za wschodnią granicą – traktaty o dobrym sąsiedztwie, podpisane w Warszawie w maju i czerwcu 1992 r. z Ukrainą i Republika Białoruś oraz ratyfikacja przez Polską Europejskiej Konwencji Ramowej o Współpracy Transgranicznej Miedzy Wspólnotami i Władzami Terytorialnymi z 21 maja 1980 r., sporządzonej w Madrycie.
Były już pierwsze wzorce współpracy transgranicznej, ponieważ od grudnia 1991 r. istniał na pograniczu polsko-czesko-niemieckim Euroregion Nysa.
Władze poszczególnych województw, wspierane przez przedstawicieli resortów centralnych, uznały, ze starania o wsparcie projektów rozwoju oraz szeroka współpraca zewnętrzna i transgraniczna na podstawie sprzyjających przepisów prawnych, z pozycji regionalnej będą miały większe znaczenie niż z pozycji jednego województwa. Powstała również propozycja utworzenia Związku Transgranicznego o roboczej nazwie 'Euroregion Bug’ i rozpoczęto prace rozpoznawcze, dotyczące tworzenia tego typu związku, oraz pierwsze prace nad statutem.
W czerwcu 1993 r. Komitet Koordynacyjny Porozumienia Regionalnego przygotował koncepcje projektu badawczego zamawianego (PBZ), obejmującego obszary przygraniczne województw-członków porozumienia w zakresie rozwoju gospodarczego. Projekt, przewidziany do realizacji w latach 1994-1996, uzyskał akceptacje Komitetu Badań Naukowych i wsparcie finansowe. Realizację PBZ zajmował się międzyuczelniany zespól badawczy z uczelni lubelskich pod kierownictwem prof. Macieja Bałtowskiego z Politechniki Lubelskiej.
